Piti ‘āva’e, ‘ua rōa’a mai teie ‘ē’aturu, te nā’o ra rā te reo o teie mau ‘utuāfare, te hina’aro nei rātou i tera ‘ē’aturu e tae ato’a te pere’o’o ‘i’ō mai. Tei roto terā ‘ōpuara’a nō teie matahiti, e fa’atupu terā ‘ōpuara’a?
« …i te ‘āva’e nō tītema ‘ua tupu teie ua rahi, teie vero, ‘e ‘ua pararī te ‘ē’aturu tahito, i mana’o ai te fa’aterehau e fa’aoti, ‘ia hāmani te ‘ē’aturu ‘āpī, ‘ia ‘ore te ta’ata ‘ia haere nā roto noa i te tahora. E mea huru ataata ‘i’ō, ‘ua ‘ite tāua, ‘ua rahi te ua i te topa, e ‘aita mātou e hina’aro ‘e ‘ia tupu mai te ‘ati… ‘ua fa’aotihia e rave ‘oi’oi i teie ‘ohipa, mai te peu e haere tāua i ni’a hō’ē ‘ē’aturu rahi nō te mau pere’o’o, e nehenehe paha e tīa’i tau matahiti. ‘E ‘ua tāpurahia hô’ē mā’imira’a, e tupu teie mau mā’imira’a nō te fa’aoti e nehenehe anei e hāmani teie ‘ē’aturu ‘āpī e nehenehe ia te pere’o’o e haere » te mana’o mātāmua o te fa’atere nō te piha ‘ohipa o te mau patura’a rarahi Maui Neri.
Maui te nā ‘ō ra te mana’o o terā mau ‘utuāfare uiuihia, te vai ra i rotopū ‘ia rātou te feiā ma’i. ‘Aita te pere’o’o e tae fa’ahou ‘io rātou, ‘ua hi’o ato’a mai ‘outou i terā pae no rātou?
« ‘E, tō’u mana’o, nehenehe ato’a e tāta’i i te reira. Teie mahana, ‘ua rū te mana’o e ha’avitiviti teie ‘ohipa, ‘ia nehenehe teie nūna’a ‘ia haere i te ha’api’ira’a, ‘ia haere i te fare toa, ‘ia ho’i i roto i tō rātou ‘ūtuafare. Teie nei, mai te peu e tano ‘ia tāta’i, e hi’o ato’a ia mātou e nahea ? »
Tei te huru ato’a o te tāpura faufa’a, ‘aore rā, te huru ato’a o terā nūna’a. I te mea, tera pae ‘i’ō mai, hānere ta’ata e parahi ra ‘i’ō, tei ni’a ‘outou i te hi’ora’a i te mea rū ‘e te mea e nehenehe e tīa’i ā?
« Te vai ra te parau o te tāpura faufa’a, mai tā ‘oe i fa’ahiti. Hau i te hitu ‘āhuru mirioni te ha’amau’ara’a nō teie ‘ōpuara’a, e mea huru rahi. ‘Aita ato’a mātou e nehenehe e hāmani noa te ‘ē’aturu mai terā. Parau mau, nō teie ‘ohipa e fa’atae te feiā ma’i ‘i’ō mai, e nehenehe rātou e haere nā ni’a i teie ‘ē’aturu e tae ato’a mai te fa’ehau ‘aore rā te feiā tupohe auahi nō te rave ‘ia rātou. »
Te ‘itehia ra terā vāhi tā râtou e pārahi ra, ‘ia haere ana’e tāua i ni’a i te ture, pārurura’a te ta’ata i teie mahana nei. E vāhi ataata, e vāhi tāpa’ohia, ‘ei vāhi ‘ute’ute. Tei ni’a ato’a ‘outou, ‘aore ra, e ho’i terā fa’anahora’a i roto i te tuha’a nō te fa’anahora’a fenua, tei ‘ō tātou i te tāfifira’a teie tau ?
« Parau mau, te vai ra teie fifi rahi i roto tō tatou fenua, nō te iti ato’a ho’i o te fenua. E mai tā ‘oe i fa’ahiti iho nei, no te ‘ū ‘ute’ute nō te ataatara’a o te fenua. E parau mau. I teie mahana, mea tano ato’a ia ha’amāramaramahia te nūna’a, ‘ia ‘ite mai rātou, mai te peu te noho nei rātou i ni’a i teie huru fenua ‘ute’ute, e nehenehe te ‘ati e tupu. E’ita ato’a te hau fenua e tauturu te tā’ato’ara’a o te nūna’a, mea tano ato’a i te ta’ata tāta’i tahi ‘ia hi’o maita’i, mea nāhea ‘ia pāruru ‘iāna iho. »
Te ta’ata, te vai ato’a ra te tuha’a ‘a mau tāvana ‘oire, ‘eiaha e fāri’i noa terā fa’anahora’a e patu noa i te fare ‘i ‘ō noa atu ‘e mea ataata. Tei ‘o ato’a ‘outou i te hi’ora’a i terā pae ?
« E te vai ra te tuha’a ‘a te tāvana, tā te hau fenua ‘e te hau farāni, nō te mea, tei roto tātou i te hau farāni. Teie nei, tā’u e hi’o, mea tano ‘ia feruri fa’ahou mea nāhea ‘ia fa’ahaere fa’ahou te parau o te mau patura’a nohora’a. ‘Ia nehenehe e fa’a’ore i teie huru fifi ».
Vaiho tāua ‘ia Maha’ena, e nu’u tāua i Hitia’a i tera kirometera 43. ‘Eaha atu ra te parau ‘apī i’ō ? E vai ‘ōpani noa tīa’i noa atu ai ia oti mai terā porōmu ‘ia tere te tā’ato’ara’a i ni’a iho?
« E, ‘ua tae mātou e te fa’aterehau e te pū e ha’apa’o nei i te mau patura’a i’ō i Hitia’a, fārerei i te taiete Boyer nāna e rave ra terā ‘ohipa. Parau mau, ‘ua vai ‘ōpani noa teie porōmu, ‘e e vai ‘ōpani noa i teie mau hepetoma i muri. Tā matou fā, ‘ia matara i teie mau hepetoma i muri, ‘aita vau e nehenehe e hōro’a i te tai’o mahana pāpū nō te mea, i teie taime, ‘aita ā i oti. E mea huru ataata i’ō. Nehenehe e ha’amāuruuru maita’i te mau rave ohipa, ‘ia haere nā ni’a i te mātini i ni’a i te mou’a e ‘ua tae māua fa’aterehau. Mea huru ataata….nō terā vari paruparu, nō terā pape e tahe noa mai nā ni’a mai. Noa atu aita e ua, e tahe noa mai te pape. E tera mau ‘ōfa’i e nehenehe e topa. E terā tā te fa’aterehau e hina’aro, ‘ia vai pāruru noa te ta’ata, ‘aita mātou e nehenehe ‘e ‘īriti terā porōmu mai te peu te vai noa ra te tahi fifi e nehenehe tupu. »
Maui, e fa’aoroma’i ā hō’ē hepetoma?
« E tera tā’u e ani nei i te nūna’a, ‘ia nehenehe rātou ‘ia fa’aoroma’i-ri’i i teie mau mahana. Nō te mea, nō terā vero, ‘ua taupupu-ri’i te ‘ohipa i ni’a i terā mou’a, ‘aita mātou e nehenehe e tono noa te ta’ata i ni’a i teie mou’a ‘e te ua rahi. ‘A fifihia tātou…nō reira, ‘ua fa’aoti te fa’aterehau ia fa’ahere fa’ahouhia i te mau ‘ohipa ‘ia nehenehe ‘e ‘īriti i teie mau hepetoma i muri ».
Vaiho tāua teie kirometera, fa’a’ohu ana’e tāua ‘ia Tahiti, ho’i mai tāua nā tera pae to’o’ā o te rā. ‘Ua ‘ite tāua i’ō te taupupura’a ‘o te terera’a pereo’o, terā ihoa ra vāhi Punaru’u, terā fa’a’ohura’a, terā ‘ē’aturu. ‘Eaha te poro’i i to tāua nūna’a e fa’aro’o mai ra. E fa’a’oroma’i ?
« E mea tano ‘ia ha’amāramarama te nūna’a i te mea, mai te ‘ōmuara’a, i te taime a tu’uhia ai teie ‘ē’aturu, hau i te piti ‘āhuru matahiti i teie nei. ‘Aita teie ‘ē’aturu i tātā’ihia, nō reira, ‘ua tae te taime e ‘ia tātā’ihia. ‘Ōpanihia te terera’a purūmu i ni’a i te ‘ē’aturu, te vai noa ra te terera’a nā raro. »
